Czytam "Życie
mrówek" Maeterlincka. Dziwna to książka. O mrówkach, ale nie o mrówkach. To o czym?
Na
przykład o altruizmie.
"Nasz narząd altruizmu jest innego rodzaju. Czujemy jego działanie w mózgu i
sercu; ponieważ jednak nie istnieje on jako wyodrębniona całość, nie jest on u
nas wszechmocnym. Czy pod wpływem tej czynności, tej moralnie i psychicznie
odczuwanej potrzeby — z czasem nie wykształci się — jak mniemają stronnicy
transformizmu — odrębny, wyspecjalizowany narząd? Jest to zupełnie możliwe."
Co znaczy być altruistą? Zapewne altruizm łączy się z empatią. Myśleć o
innych, o ich potrzebach i spróbować zrozumieć innego. Brak w dzisiejszym
świecie ludzi, którzy myślą o potrzebach innych. Może powinienem napisać, że
są, ale jest ich coraz mniej. Tylko czy istnieje taki bezinteresowny altruizm? To stwierdzenie może wydawać się tautologią. Bo w końcu altruizm wyrasta z
bezinteresowności. Jednak człowiek ma wewnętrzną potrzebę bycia zauważonym.
Człowiek daje, by otrzymać w zamian choć słowo. Słowo pochwały, wdzięczności jest też wartością. I nie ma w tym niczego złego. Człowiek dostaje przysłowiowych
skrzydeł, kiedy zostaje pochwalony, kiedy zostaje doceniony.
Maeterlick mówi, że altruizm to nasz narząd. Serce i mózg domaga się
niesienia pomocy innym, ale potrzebuje też dobrego słowa jak powietrza.
Stwierdzam więc, że człowiek, by żyć, potrzebuje pożywienia, powietrza, ale
i świadomości, że jest się docenionym. Nie można tylko wypalać się w niesieniu
dobra, trzeba też otrzymać dobro. Choćby miało to być słowo uznania. To już
wiele.
W relacjach międzyludzkich najczęściej stosuje się krytykę względem tego,
co zostało zrobione źle. Ale dlaczego nie stosuje się tak samo często pochwały,
gdy coś zostaje zrobione dobrze? Wydaje się być oczywistością to, że ktoś się
stara i jest uczciwy w swych działaniach. Jednak może większą wartością staje
się pochwała niż krytyka. Pewnie wśród mrówek nie ma gestów uznania, bo każda z
nich zna swój zakres obowiązków względem innych, ale my jesteśmy ludźmi i jako
istoty myślące i czujące mamy też swoje potrzeby. Do najbardziej podstawowych
wydaje się być uznanie. I nie wynika to, jestem przekonany, z megalomanii i
egoizmu. Wynika to z równowagi w świecie. Dajesz, musisz otrzymać. To kwestia
energii.
Chapeau bas tym, którzy doceniają innych.
Chapeau bas tym, którzy mówią innym dobre słowa.
