„Być człowiekiem to właśnie być odpowiedzialnym.” 

Antoine de Saint-Exupéry

Tylko za co być odpowiedzialnym, w jakim stopniu i w jakiej mierze. W końcu za jaką cenę.

Levinas pisze: „Odpowiedzialność jest biernością bardziej bierną niż jakakolwiek bierność, otwarciem się na innego bez woli takiego otwarcia, otwarciem się bez umiaru, otwarciem nad otwarciami, ekspresją, ...

Nic nie zrobiłem, ale zawsze byłem wzywany.”

Odczytuję  te słowa jako wezwanie, by uczyć się odpowiedzialności za innych. Tą nauką jest słuchanie i uświadomienie sobie, że jestem wzywany do otwarcia się na drugiego człowieka. Nauczyć się słuchać, co mówi inny lub o czym milczy. Milczenie też jest mówieniem - może nawet najgłośniejszym. Słyszeć to, co mówi inny, a nie to, co mnie jest wygodnie usłyszeć. To najtrudniejsze. Ponadto należy słuchać wedle kategorii innego człowieka. Trzeba go zrozumieć i wysłuchać sensów jego słów. 

"...odpowiedzialność jest wcześniejsza niż [...] wybór." - pisze Levinas. 

To jest zatem istotą odpowiedzialności. To odruch serca wypływający z życzliwości. Jest przed wyborem. Wybór zazwyczaj będzie ukierunkowaniem się na siebie i swe dobro. A może trzeba jednak zrezygnować z siebie na rzecz innego.

Tak na chwilę stać się innym.